W liturgii słowa Bóg, kierując swój głos do ludu, objawia tajemnicę odkupienia i zbawienia. Chrystus obecny przez swoje słowo jest pokarmem duchowym. Dzięki Jego słowu stajemy się czyści.
Czytania podczas Mszy świętej zostały zaczerpnięte z Biblii. Strukturę liturgii słowa stanowi schemat:
czytanie ze Starego Testamentu,
psalm responsoryjny,
czytanie z Nowego Testamentu,
aklamacja przed czytaniem Ewangelii,
Ewangelia,
homilia,
wyznanie wiary
modlitwa powszechna.
Na niedziele i uroczystości przeznaczone są trzy czytania. Pierwsze ze Starego Testamentu, drugie z Nowego i Ewangelia. Porządek czytań w niedziele jest podzielony na trzyletni cykl A, B i C, rozpoczynający się zawsze od pierwszej niedzieli Adwentu. Natomiast w okresie liturgicznym czasu zwykłego w dni powszednie jest jedno czytanie.
Głównym celem wszystkich czytań jest usłyszenie wezwania Bożego i udzielenie odpowiedzi na nie. Nie należy zastępować czytań i psalmu responsoryjnego innymi tekstami niebiblijnymi.
Psalm responsoryjny jest integralną częścią liturgii słowa i sprzyja medytacji nad słowem Bożym.
Aklamacja Alleluja, lub inny śpiew przewidziany zgodnie z wymogami okresu liturgicznego, jest samodzielnym obrzędem, poprzez który zgromadzenie wiernych przyjmuje i pozdrawia Pana mającego do niego przemówić oraz przez śpiew wyznaje wiarę w Niego.
Podczas czytania Ewangelii wszyscy uczestnicy liturgii przyjmują postawę stojącą i zwracają się w stronę ambony, okazując w ten sposób słowu Bożemu szczególną cześć, a w stosownej chwili, podobnie jak kapłan wykonują potrójny znak krzyża na czole, ustach i piersiach.
Homilię należy głosić we wszystkie niedziele i obowiązujące święta kościelne. Wyjaśnia ona pewne aspekty z czytań biblijnych albo innego tekstu ze stałych lub zmiennych części Mszy Św. danego dnia, z uwzględnieniem obchodzonego misterium jak i też potrzeb słuchaczy.
Po homilii wierni wyznają wiarę według formuły zatwierdzonej przez Kościół. Jest to nasza odpowiedź na słowo Boże.
Na zakończenie tej części liturgii jest modlitwa powszechna, którą rozpoczyna i kończy kapłan, natomiast wierni na mocy funkcji powszechnego kapłaństwa, wynikającej ze chrztu świętego, zanoszą błagania do Boga za zbawienie wszystkich.
Należy zachęcać wiernych aby uczestniczyli w liturgii słowa Bożego poprzez czytanie lekcji, śpiew psalmu i wypowiadanie intencji modlitwy powszechnej.
Odpowiednie, staranne przygotowanie liturgii słowa sprzyjała owocnemu przyjęciu wezwania Bożego, które przemieniała życie wiernych.
W dni powszednie są 2 czytania biblijne. Pierwsze – ze Starego lub Nowego Testamentu oraz czytanie z Ewangelii. Pierwsze czytanie w dni powszednie okresu zwykłego jest odczytywane w cyklu dwuletnim (rok I i II), tzn., że to samo czytanie usłyszymy co 2 lata. Ewangelia pozostaje niezmienna. Święta i uroczystości mają własne czytania.
W niedziele Kościół obficiej zastawia stół Słowa Bożego. W liturgii niedziel i uroczystości są 3 czytania biblijne odczytywane w cyklu trzyletnim (rok A, B, C). Pierwsze czytanie jest ze Starego Testamentu, drugie z Nowego a trzecie to Ewangelia. Pierwsze czytanie jest powiązane tematycznie z Ewangelią. W roku A odczytuje się fragmenty z Ewangelii wg. Św. Mateusza, w roku B z Ewangelii wg. Św. Marka, a w roku C z Ewangelii Łukaszowej. W okresie Wielkanocy zgodnie ze starą tradycją pierwsze czytanie jest z Dziejów Apostolskich i odczytywane są fragmenty Ewangelii wg. Św. Jana.
Wykonywanie czytań w liturgii, poza Ewangelią jest funkcją świeckich wiernych odpowiednio do tego przygotowanych. Czytania wykonuje się zawsze z ambony.
Psalm responsoryjny następuje po pierwszym czytaniu i jest odpowiedzią na usłyszane Słowo Boże i pomaga w jego medytacji. Składa się z refrenu, który wszyscy powtarzają i ze zwrotek wykonywanych przez psałterzystę, kantora lub inną przygotowaną do tego osobę.
Po psalmie w dni powszednie a po 2 czytaniu w niedziele i uroczystości następuje aklamacja „Alleluja” wraz z wersetem, którą wykonujemy w postawie stojącej przed odczytaniem Ewangelii. W okresie Wielkiego Postu zamiast aklamacji Alleluja wykonuje się inną podaną w lekcjonarzu, np. „Chwała Tobie Słowo Boże”.
Odczytywanie Ewangelii stanowi punkt kulminacyjny liturgii słowa. Słuchamy jej w postawie stojącej. W uroczystych celebracjach podczas odczytywania Ewangelii używa się świec i kadzidła dla okazania najwyższego szacunku Jezusowi przemawiającemu do nas w swoim Słowie.
Po Ewangelii w niedziele i uroczystości następuje homilia. Homilia wyjaśnia jakiś aspekt odczytanego Słowa Bożego, odnosi się do tekstów zmiennych lub stałych Mszy świętej danego obchodu liturgicznego oraz odwołuje się do obchodzonego misterium wyjaśniając jego znaczenie.
Czasem zamiennie używa się słowa homilia i kazanie. Kazanie jest czymś nieco innym. Nie musi odnosić się do czytań mszalnych. Może być tematyczne, nawiązujące się do jakiegoś wydarzenia historycznego, społecznego lub wyjaśniać pewne prawdy katechizmowe. Homilia jest ściśle powiązana z liturgią słowa danego dnia i obchodzonym misterium, dlatego jest obowiązkowa w niedziele i nakazane święta.